تحلیل و برنامه¬ریزی «شهر دوستدار کودک» (CFC) از دیدگاه کودکان

      تحقیق در حوزه شهرهای دوستدار کودک، به ویژه در اروپا، از سال‌های 1980 به بعد مورد توجه قرار گرفت. عمده این تحقیقات در راستای تخصیص حق شهروندی به بچه‌ها و رسیدگی به خواسته‌ها و نیازهای آنها بود. امروزه «شهر دوستدار کودک1» CFC)) مورد توجه برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران امور شهری قرار گرفته است، چرا که تعداد جمعیت کودکان مناطق شهری جهان (شهرهای کشورهای در حال توسعه) در حال افزایش هستند. پروژه‌های شهر دوستدار کودک به طور عمده ایجاد فرصتی برای کودکان در راستای شکل دادن و یا تغییر محیط پیرامونشان است. کودکان و نوجوانان به عنوان اعضای جامعه با مجموعه‌ای از خواسته‌ها و نیازهای خاص، استفاده‌کنندگان محیط ساختگی هستند. هدف مقاله حاضر، مشارکت کودکان در ایجاد محیط ساخته شده اطرافشان و در نتیجه تحلیل نظراتشان است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و بررسی‌های میدانی است. با استفاده از متدولوژی گروه- بحث و روش‌ مشارکتی، نظرات و نقاشی‌های کودکان در ارتباط با وضعیت شهر قوچان و محیط زندگی‌شان جمع‌آوری و تحلیل شد. همچنین از یک گروه هدف به منظور استخراج نظرات دقیق‌تر در ارتباط با ویژگی‌های مورد نظر شهر دوستدار کودک جهت برنامه‌ریزی شهری استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد، اولین بار در سال 2007 میلادی «شهر بندیگو2» در استرالیا از طرف یونیسف به عنوان «شهر دوستدار کودک» و اولین شهری که تمام جنبه‌ها و ویژگی‌های یک شهر دوستدار کودک را از نظر یونیسف به خود اختصاص داده بود، معرفی و به رسمیت شناخته شد. «شهر اوز3» در استان فارس برای اولین بار در ایران، به عنوان «شهر دوستدار کودک» در سال 1389 انتخاب شده است. مطالعه موردی شهر قوچان نشان می‌دهد، قوچان گام‌های نخستین را جهت تحقق شهر دوستدار کودک طی می‌کنند؛ 64 درصد کودکان معتقد بودند تعداد زیادی درخت و فضای سبز و وسایل بازی مخصوص کودکان در محله خود ایجاد شود و با ارایه نظرات مختلف ضرورت توجه به مشارکت کودکاندرارتباطباموضوعطراحی و برنامه‌ریزی محیط‌های دوستدار کودک را در شهر قوچان مطرح کرده‌اند. تحلیل نظرات کودکان شهر قوچان به منظور تحقق «شهر دوستدار کودک»، سازمان‌های مؤثر و به ویژه شهرداری قوچان را به اتخاذ راهبردهای اجرایی و عملیاتی بیشتر تشویق می‌کند.